مدت زمان مطالعه: 6 دقیقه
موسیقی همیشه بخش مهمی از زندگی بوده و از گذشته تا به امروز در بسیاری از مراسمهای مذهبی، مهمانیها، نمایشها و جشنها کاربرد فراوانی داشته است. شاید کمتر کسی را بتوان پیدا کرد که آهنگ مورد علاقهای نداشته باشد و یا ساعتی را در روز به موسیقی گوش نسپارد. موسیقی بیانگر احساسات فردی بوده و به نوعی زبان مشترک همه انسانها است؛ فارغ از اینکه چه قوم و نژادی هستند. با توجه به این که امروزه آهنگسازی بهصورت آکادمیک آموزش داده میشود، تصمیم گرفتیم تا در این مطلب از آکادمی مهآر به معرفی رشته آهنگسازی بپردازیم. تا انتها با ما همراه باشید.
خلاصه ای از رشته آهنگسازی
تشریح و معرفی رشته آهنگسازی کار آسانی نیست و این رشته دامنه بسیار گستردهای دارد. افرادی که قصد دارند در رشته آهنگسازی به ادامه تحصیل بپردازند، باید به همه جوانب آن آگاه باشند.
این رشته یکی از شاخههای هنر محسوب شده که توسط آموزش عالی جهت رشد و شکوفایی خلاقیتهای آهنگسازان، با استفاده از علم موسیقی جهان، ارائه میشود و بسیاری از داوطلبان کنکور هنر متقاضی این رشته دانشگاهی هستند. آهنگسازی در واقع فرایند تألیف آهنگ است که با ترکیب نتها و قطعات موسیقی ایجاد میشود. یک آهنگساز برای خلق یک اثر، لازم است کاملا بر علم موسیقی مسلط بوده و علاوه بر آشنایی کامل با تمامی سازها، بتواند یک ساز را به خوبی بنوازد.
یکی دیگر از مسائلی که تمامی اساتید هنگام معرفی رشته آهنگسازی به آن اشاره میکنند، آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم اقوام مختلف است. این امر میتواند تأثیر بسیار مثبتی بر روند آهنگسازی داشته باشد؛ زیرا موسیقی هر فرهنگی متأثر از آداب و رسوم آن بوده و برای تأثیرگذاری هرچه بیشتر موسیقی، آهنگساز باید آشنایی خوبی با مسائل فرهنگی داشته باشد.
کار یک آهنگساز محدود به آهنگسازی برای ارکستر نبوده و هر چیزی که به آهنگ نیاز داشته باشد در حوزه کاری او قرار میگیرد. مانند آهنگسازی برای تئاتر، فیلم، تبلیغات، مراسم مذهبی و…. . تعیین سبک موسیقی، انتخاب نوع دستگاه، تعیین چگونگی لحن خواننده و فراز و فرودهای آهنگ، همگی از وظایف آهنگساز است.
مهارت های لازم برای ورود به رشته آهنگسازی
هر فردی برای تحصیل در هر رشتهای که به آن علاقمند است میتواند اقدام کند؛ اما باید پذیرفت که بعضی از رشتهها تواناییهای خاصی را میطلبند و افرادی که از این تواناییها بهرمند هستند، میتوانند در این مسیر خوش بدرخشند.
جدا از بحث معرفی رشته آهنگسازی، نیاز است بدانید که این رشته نیز مانند بسیاری از رشتههای هنری مثل مجسمهسازی که نیازمند دستانی قوی و توانمند است، علاوه بر استعداد و خلاقیت، نیازمند قوه شنیداری خوبی بوده و افرادی که از شنوایی خوبی برخوردار نیستند، باید این ویژگی را در خود تقویت کنند.
یکی دیگر از موارد لازم برای تحصیل در این رشته، آشنایی با نتهای موسیقی و توانایی نواختن حداقل یک ساز بهصورت حرفهای است. برای اینکه فردی از این توانایی برخوردار باشد، لازم است حتما از دوران نوجوانی بهطور مستمر در یکی از کلاسهای موسیقی شرکت کند. علاوه بر موارد عنوان شده، میتوان به تواناییهای مانند داشتن مهارتهای ارتباطی مناسب، آشنایی با تکنولوژی مدرن، توانایی استفاده از برخی نرمافزارها و داشتن صبر و پشتکار اشاره کرد.
با انواع دروس رشته آهنگسازی آشنا شوید
برای فارغالتحصیل شدن در رشته آهنگسازی مقطع کارشناسی، لازم است ۱۲۵ واحد درسی با کسب نمره قبولی گذرانده شود. این واحدهای درسی شامل یکسری دروس به شرح زیر است:
دروس عمومی
این دروس به معرفی رشته آهنگسازی نمیپردازند و در واقع ارتباطی با این رشته ندارند. دروس عمومی در بین همه رشتههای دانشگاهی مشترک بوده تمامی دانشجویان مستلزم گذراندن آنها هستند. دروس عمومی شامل معارف اسلامی۱ و ۲، متون اسلامی و ریشههای آن، انقلاب اسلامی و ریشههای آن، تاریخ اسلامی، زبان خارجی، تربیت بدنی ۱ و ۲ و… هستند.
دروس پایه
تحلیل مبانی نظری موسیقی، سرایش ۱ و ۲ و ۳ و ۴، هارمونی ۱ و ۲، تربیت شنوایی ۱ و ۲، مبانی فیزیک صوت، پیانوی عمومی ۱ و ۲ و ۳ و…، جزو این دروس هستند.
دروس اصلی
تاریخ موسیقی جهان ۱ و ۲، پیانو ۴ و ۵ و ۶، آواز جمعی ۱ و ۲، آشنایی با آهنگسازی قرن بیستم، آشنایی با موسیقی ایران ۱ و ۲، کاربرد کامپیوتر در موسیقی، پیوند شعر و موسیقی آوازی، سازشناسی موسیقی جهان ۱ و ۲، سازشناسی و موسیقی ایرانی و…، تعدادی از دروس اصلی رشته آهنگسازی هستند.
دروس تخصصی
این دروس مختص رشته آهنگسازی است که عبارتند از هارمونی ۳ و ۴، کنترپوان ۱ و ۲ و ۳ و ۴، فرم موسیقی ۱ و ۲ و ۳، فرم مقدماتی موسیقی، ارکستراسیون ۱ و ۲ و۳ و ۴، پارتیتور خوانی، آهنگسازی ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵، آهنگسازی بر اساس موسیقی ایران ۱ و ۲ و… .
تمامی دروس عنوان شده در قسمت فوق، توسط سازمان سنجش تعیین میشود و ممکن است هر ساله تغییراتی جزئی داشته باشند.
بازار کار برای فارغ التحصیلان رشته آهنگسازی چگونه است؟
معرفی رشته آهنگسازی برای تصمیم گیری نهایی کافی نبوده و داوطلبان بهتر است تا با بازار کار این رشته نیز آشنا باشند. رشته آهنگسازی از آن دسته رشتههایی بوده که از بازار کار خوب و متنوعی برخوردار است. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در بسیاری از آموزشگاههای موسیقی سطح شهر، وزارت فرهنگ و ارشاد و یا آموزش و پرورش به تدریس مشغول شوند؛ و یا در حالی که در منزل و یا استودیو ضبط نشستهاند، بهوسیله نرمافزارهای کامپیوتر به کار آهنگسازی بپردازد.
شاید با خود فکر کنید که مگر ظرفیت این بازار چه اندازه است که بتواند تمام فارغالتحصیلان را جذب کند؟ در پاسخ باید گفت که این رشته حداقل تا سال ۲۰۲۶ از رونق خوبی بهرمند خواهد بود. با وجود سلیقههای متفاوت در موسیقی و کاربرد فراوان آن در سینما و تئاتر، روند آهنگسازی نه تنها متوقف نمیشود، بلکه هر روز روشی نوین در این مسیر ابداع خواهد شد.
اگر در مورد میزان درآمد این رشته بخواهید بدانید، باید بگوییم که این موضوع کاملا بستگی به خود فرد دارد. بعضی از افراد ترجیح میدهند استخدام رسمی ارگانهای دولتی شوند و با چالشهای کار آزاد روبهرو نشوند. قطعا سطح درآمد این افراد به اندازه دیگر آهنگسازان نخواهد بود اما تقریبا آینده شغلی آنان تضمین شده است.
اگر به داشتن درآمد بالاتر فکر میکنید، تأسیس آموزشگاه موسیقی و یا استودیو ضبط آهنگ میتواند انتخاب مناسبی باشد.
سخن آخر
انتخاب رشته دانشگاهی یکی از پرچالشترین مراحل تحصیل بوده و بسیاری از داوطلبان کنکور را دچار سردرگمی میسازد. آشنایی کامل با رشته دانشگاهی به همراه جزئیات قبل از انتخاب رشته، میتواند کمک شایانی به این امر داشته باشد؛ به همین خاطر، در این مقاله سعی کردیم تا با معرفی رشته آهنگسازی، اطلاعات لازم و ضروری را در اختیار شما قرار دهیم.
سوالات متداول
دانشگاههای برتر در رشته آهنگسازی کدام هستند؟
در حال حاضر دانشگاه هنر تهران (محل تحصیل کرج) و دانشگاه هنر اصفهان جزء برترین دانشگاهها در این رشته هستند.
آیا امکان تحصیل در مقطع دکترا در ایران فراهم است؟
متأسفانه باید بگوییم تنها تا مقطع کارشناسی ارشد امکان تحصیل وجود دارد و برای مقاطع بالاتر باید به کشورهای دیگر مهاجرت نمود.
بدون دانش اولیه موسیقی میتوان در کنکور هنر شرکت کرد و رشته آهنگسازی را انتخاب نمود؟
امکان شرکت در کنکور هنر فراهم است؛ اما باید توجه داشته باشید که شرکت در آزمون عملی نیازمند دانش موسیقی و نواختن یک ساز بهصورت حرفهای میباشد؛ بنابراین، شانس چندانی برای قبولی وجود ندارد.
رشته آهنگسازی شامل چه گرایشهایی میشود؟
رشته آهنگسازی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بهصورت عمومی ارائه میشود و گرایشی ندارد.
دانشگاههای برتر دنیا در رشته آهنگسازی کدام هستند؟
برترین دانشگاههای دنیا در رشته آهنگسازی عبارتند از دانشگاه جان هاپکینز، دانشگاه وندربیلت، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و دانشگاه رایس.
اگر استودیو ضبط آهنگ راهاندازی کنیم از درآمد خوبی برخوردار خواهیم بود؟
این مسئله کاملا به پشتکار و خلاقیت افراد بستگی دارد. در مسیر آهنگسازی افراد خلاق قطعا موفق خواهند بود.