فرق فا دیِز و سل بِمُل چیست؟ آیا اصلاً تفاوتی دارند؟ دو بِکار و سی بمل چطور؟ این پرسش ها نسل هاست که ذهن موزیسین های آماتور را درگیر کرده است. این مقاله به این پرسش های شما درباره دیز و بمول پاسخ خواهد داد.

دیز و بمل را از دو منظر می توان بررسی کرد: صوت شناسی و تئوری موسیقی. 

در ادامه به توضیح این دو اصطلاح موسیقی خواهیم پرداخت و تفاوت آن ها از این دو منظر بررسی خواهیم کرد.

نت دیِز در موسیقی چیست؟

 

نت های دیز نیم پرده بالاتر از نت هایی هستند که رو و میان خطوط حامل موسیقی قرار می گیرند.

به عنوان مثال، در خطوط حامل با کلید ترِبِل، نت «سل» روی دومین خط نشان داده می شود. 

نت «سل دیز» هم دقیقاً همان جا و با یک علامت # در سمت چپ آن نشان داده می شود.

نماد # نماد جهانی دیز محسوب می شود. 

برای مثال، تصویر زیر نت «دو دیز» روی کلید تربل را نشان می دهد.

دو دیز - دیز و بمل

همچنین می توان با استفاده از نماد دیز دوبل، یک نت دیز را نیم پرده دیگر بالاتر برد. 

در تصویر زیر، نت «دو دیز» و نت «دو دوبل دیز» را مشاهده می کنید.

دو دوبل دیز

نت بِمُل در موسیقی چیست؟

 

برعکس دیز، نت های بمل نیم پرده پایین تر از نت هایی هستند که رو و میان خطوط حامل موسیقی قرار می گیرند.

به عنوان مثال، در خطوط حامل با کلید تربل، نت «سی» روی خط سوم قرار می گیرد. 

نت «سی بمل» هم دقیقاً همان جا و با علامت «♭» در سمت چپ آن نشان داده می شود.

نماد «♭» نماد جهانی بمل می باشد. 

برای نمونه، تصویر زیر نت «لا بمل» روی کلید تربل را نشان می دهد.

لا بمل

همچنین می توان با استفاده از بمل دوبل، نت هایی که از قبل بمل بوده اند را نیم پرده دیگر پایین تر برد. 

در تصویر زیر «لا بمل» و «لا دوبل بمل» را مشاهده می کنید.

لا دوبل بمل

تفاوت نت های دیز و بمل در چیست؟

در پیانو، تمام کلیدهای سیاه را می توان به صورت بمل یا دیز در نظر گرفت.

درواقع، هر نت می تواند دیز یا بمل باشد، حتی کلیدهای سفید روی پیانو. 

به عنوان مثال، نت «سی» (یکی از کلیدهای سفید) را همچنین می توان به صورت «دو بمل» نوشت. 

نت «رِ» (یک کلید سفید دیگر) را نیز می توانیم به صورت «می دوبل بمل» بنویسیم.

در تئوری موسیقی، دیز و بمل در گروه «علامت های تغییر دهنده» یا «علامت های عَرَضی» جای می گیرند. 

در واقع این علامت ها، نت های «بِکار» (یا نت های طبیعی، مثل دو، رِ، می و …) را تغییر می دهند.

همانطور که گفتیم، دیز و بمل را می توان از دو منظر بررسی کرد: صوت شناسی و تئوری موسیقی.

برای نمونه، بیایید دو نت زیر را در نظر بگیریم و هر دو را از نظر صوت شناسی و تئوری موسیقی بررسی کنیم:

«رِ دیز وسط» (یا D#4، یعنی نت رِ دیز در اکتاو چهارم پیانو) 

و «می بمل وسط» (یا E♭4، یعنی می بمل در اکتاو چهارم پیانو).

از نظر صوت شناسی:

از نظر صوت شناسی، «رِ دیز وسط» و «می بمل وسط» نت های یکسان هستند. یعنی هر دوی آن ها امواج صوتی با فرکانس 311.13 هرتز می باشند. به این ترتیب، اگر قرار باشد یک نت «رِ دیز وسط» و «یک نت می بمل وسط» را روی پیانو بزنید، هر دو بار دقیقاً یک کلید یکسان را فشار می دهید.

در واقع، هیچ کس نمی تواند تشخیص دهد که کدام یک از این دو نت، «رِ دیز وسط» و کدام یک «می بمل وسط» است؛ 

زیرا از نظر صوت شناسی، این دو کاملاً یکسان هستند.

از نظر تئوری موسیقی:

برخلاف دیدگاه صوت شناسی، از نظر تئوری موسیقی «رِ دیز وسط» و «می بمل وسط» یکسان نیستند، و نت بسته به کلیدی که در آن ظاهر می شود، یا «رِ دیز» است یا «می بمل». در واقع، موسیقی غربی به دو دسته کلیدهای دیز و کلیدهای بمل تقسیم می شود.

با این حال، «دو ماژور» نه یک کلید دیز است و نه یک کلید بمل. 

این نت شامل هیچ علامت تغییر دهنده ای نیست، و تنها یک نت طبیعی یا بکار است. 

(این امر در مورد کلید «لا مینور» نیز صدق می کند.)

از «دو ماژور» می توانیم دایره پنجم ها را دنبال کنیم و به صورت گردشی با کلیدهای دیز پیش برویم: 

سل ماژور، رِ ماژور، لا ماژور، می ماژور، سی ماژور، فا دیز ماژور و دو دیز ماژور

به علاوه، کلیدهای مینور مربوط به این سرکلیدها نیز «دیز» هستند: 

می مینور، سی مینور، فا دیز مینور، دو دیز مینور، سل دیز مینور، رِ دیز مینور و لا دیز مینور.

همچنین از «دو ماژور» می توانیم در جهت دیگر بچرخیم و با کلیدهای بمل، دایره چهارم ها را دنبال کنیم: 

فا، سی بمل، می بمل، لا بمل، رِ بمل، سل بمل، دو بمل. 

درست مانند دیزها، کلیدهای مینور مربوط به این کلیدهای بمل نیز «بمل» در نظر گرفته می شوند: 

رِ مینور، سل مینور، دو مینور، فا مینور، سی بمل مینور، می بمل مینور، می بمل مینور، لا بمل مینور.

به عنوان یک قاعده کلی، «کلیدهای بمل» علامت های عَرَضی بمل، و «کلیدهای دیز» علامت های عَرَضی دیز می گیرند. بنابراین، برای برگشتن به نت های «رِ دیز» و «می بمل»، «رِ دیز» معمولاً در کلیدهای دیز همچون «می» یا «سی» ظاهر می شود. «می بمل» هم معمولاً در کلیدهای بمل مانند «لا بمل» یا «دو مینور» ظاهر می شود.

نتیجه

حالا ممکن است این پرسش برایتان پیش آمده باشد که کدام یک مهم تر است: صوت شناسی یا تئوری موسیقی؟ پاسخ قطعاً صوت شناسی است؛ زیرا صدا چیزی است که شنونده تجربه می کند. شنونده اهمیتی نمی دهد که روی کاغذ نوشته شده باشد «رِ دیز» یا «می بمل». او صدای یکسانی را از هر دو نت می شنود. و در نهایت، مهمترین چیز در مورد موسیقی همین است: این که گوش مخاطب آن موسیقی را چگونه می شنود.